Mapa kariery — jak zaplanować swoją przyszłość zawodową i wybrać najlepszą ścieżkę rozwoju?

Niegdyś ludzie nie zastanawiali się, jak będzie wyglądała ich kariera. Wiele osób pracowało przez całe życie w jednym miejscu pracy i na jednym stanowisku. Dziś trudno w coś takiego uwierzyć. Młodzi ludzie wchodzą na rynek pracy z założeniem, że ich kariera będzie się dynamicznie rozwijać, a zarobki rosnąć z roku na rok. Tak, to możliwe, aby jednak świadomie kierować swoją przyszłością zawodową, trzeba zacząć od zrobienia mapy kariery.

Kluczowe wnioski z artykułu:

• Mapa kariery zawodowej jest pomocna w planowaniu i realizowaniu ścieżki kariery.
• Znaczenie kompetencji miękkich na rozwój kariery zawodowej jest coraz większe.
• Budowanie ścieżki kariery zawodowej wymaga podejmowania decyzji na każdym etapie jej rozwoju.
• Warto budować mapę kariery zawodowej w oparciu o listę przyszłościowych zawodów, ale z uwzględnieniem zainteresowań.

Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest mapa kariery. To nic innego jak starannie przemyślany plan, który bierze pod uwagę wszystkie (albo większość) aspektów związanych z przyszłością zawodową, począwszy od edukacji, skończywszy na wyborze pracodawcy.

Dla osoby, która chce świadomie zaplanować przyszłość, mapa kariery jest koniecznością. To dzięki niej można wykorzystać swoje mocne strony, ale też przygotować na nowe wyzwania i dostosować do stale zmieniających się realiów na rynku pracy. Z mapą ścieżka kariery będzie szeroka i prosta, bez niej może okazać się wąska i kręta.

Mapa kariery, czyli plan kariery zawodowej, to coś, co należy zrobić relatywnie wcześnie. Po studiach będzie stanowczo za późno. Idealny moment to ten, w którym młody człowiek wybiera szkołę średnią.

Przy tworzeniu mapy ścieżki kariery pomocne będą odpowiedzi na kilka pytań:

• Jakie są moje mocne i słabe strony?
• Jakie umiejętności chcę rozwijać?
• Czego oczekuję od mojego przyszłego miejsca pracy?
• Co sprawia, że czuję chęć do działania, a co mnie hamuje?

Szczere odpowiedzi na powyższe pytania (warto poświęcić trochę czasu na zastanowienie się) z pewnością ułatwią ustalenie najlepszej drogi kariery.

Mogłoby się wydawać, że wybór drogi kariery jest prosty – wystarczy ustalić zainteresowania oraz predyspozycje i na tej podstawie wybrać przyszły zawód. Niestety praktyka pokazuje, że wiele osób wybiera zawody modne lub takie, które uchodzą za dobrze płatne. To prawda, że finanse są ważne, ale wybór ścieżek kariery jest tak duży, że nie trzeba rezygnować z własnych pasji. 

Planowanie kariery zawodowej wymaga szczerości z samym sobą, o co niestety często najtrudniej. To jednak konieczne, by nie popełnić błędu. A do najczęściej powtarzanych należą:

• Naśladowanie kogoś, kto osiągnął sukces – to prawda, że warto się inspirować, ale kopiowanie cudzej drogi kariery rzadko przynosi oczekiwane korzyści. To, co działa u innych, niekoniecznie zadziała u nas w identyczny sposób.
• Ignorowanie swoich zainteresowań i pasji – to właśnie one powinny być drogowskazem, który zaprowadzi na najlepszą ścieżkę kariery zawodowej. Jeśli interesujesz się modą, sprawdź, czym zajmuje się technik przemysłu mody.
• Tkwienie w martwym punkcie bez prób znalezienia wyjścia – jeśli jest taka potrzeba, mapę kariery trzeba zaktualizować o nowe założenia i doświadczenia.

Kariera nie jest dana raz na zawsze. Rozwój kariery zawodowej to proces, który – jeśli będzie dobrze prowadzony – nigdy się nie kończy. Nieważne jak wiele osiągniesz. Rynek pracy się zmienia, zmiany zachodzą bardzo dynamicznie, a za tymi zmianami idą też nowe wymagania i oczekiwania wobec pracowników. 

Aby pozostać konkurencyjnym i nie doprowadzić do zahamowania kariery, trzeba stale doskonalić zarówno umiejętności miękkie, jak i techniczne, zdobywać nowe doświadczenia, nawiązywać nowe kontakty branżowe.

Wśród popularnych i sprawdzonych sposobów na rozwój kariery zawodowej warto wymienić:

• udział w kursach i szkoleniach,
• udział w projektach międzybranżowych,
• pracę w startupie,
• wolontariat branżowy.

Jeśli twoje zainteresowania biegną w inną stronę, sprawdź nowe propozycje CosinusYoung: klasa bezpieczeństwa narodowego, klasa medyczna, realizacja obrazu filmowego.

Zainteresowania i pasje to jedno, ale warto też określić, które branże mają największy potencjał w niedalekiej przyszłości. Obecnie za najbardziej obiecujące uważa się sektory związane z rozwojem technologii, ochroną zdrowia, analizą danych i energią odnawialną. 

Twoja przyszła mapa kariery nie musi, ale może uwzględnić zawody przyszłości, do których dziś zalicza się:

• specjalista ds. AI,
• analityk danych
• programista,
• ekspert do spraw cyberbezpieczeństwa,
• specjalista do spraw zdrowia psychicznego.

Na liście zawodów przyszłościowych znalazł się także automatyk.

Na pewno warto też rozważyć karierę w branżach, których AI nie będzie w stanie przejąć, betoniarz-zbrojarz. Trudno sobie wyobrazić, że to roboty będą wylewały beton i zbroiły go.

Budując plan kariery zawodowej, na pewno warto włączyć do niej naukę języków obcych. To już nie tylko atut, ale konieczność. Dziś każdy młody człowiek umie porozumieć się po angielsku, ale na znaczeniu zyskują też inne języki, np. hiszpański, który jest drugim najczęściej używanym językiem w internecie.

Jak nauka języków wspiera rozwój kariery zawodowej? Ułatwia kontakty międzynarodowe, jest otwartą drogą do awansu, daje dostęp do wiedzy. Wiele pozycji książkowych nie jest tłumaczonych na język polski. Nie da się też ukryć, że znajomość języków obcych buduje pewność siebie.

Rynek pracy zmienia się bardzo dynamicznie, dlatego mówiąc o zawodach przyszłości, nie powinno się wybiegać naprzód bardziej niż o dwie dekady. Jednak są pewne umiejętności, które będą przydatne niezależnie od branży. Należą do nich przede wszystkim kompetencje miękkie:

• kreatywność i innowacyjność,
• umiejętność zarządzania czasem,
• odporność na stres,
• elastyczność,
• myślenie krytyczne,
• otwartość na nowości i szybkie przyswajanie wiedzy.

Do listy atutów można dodać też umiejętność pracy w zespole oraz kompetencje cyfrowe na poziomie programowania i analizy danych.

Budowanie kariery zawodowej tak naprawdę nigdy się nie kończy. Zawsze można coś poprawić lub zmienić. Dzięki mapie kariery zawodowej łatwiej jest analizować dotychczasowe osiągnięcia i na ich podstawie planować kolejne kroki.