Mapowanie myśli – jak stworzyć skuteczną mapę mentalną i wykorzystać ją w nauce, pracy i codziennym życiu?

Pewnie każdy z nas spotkał się z sytuacją, gdy pragnie się czegoś nauczyć bądź rozumieć, jednak ilość informacji i komunikatów nas przerasta i czujemy się bezradni. Istnieją jednak rozwiązania, dzięki którym zarówno nauka, jak i porządkowanie informacji, staną się prostsze, efektywniejsze i skuteczne. Taką techniką jest mapowanie myśli, czyli nauki poprzez budowanie sieci skojarzeń.

Kluczowe wnioski z artykułu:

• Tworzenie mapy myśli jest podobne do funkcjonowania naszego mózgu i pomaga zapamiętywać w sposób skojarzeniowy.
• Skuteczność tej techniki polega na lepszym wykorzystaniu naszych mentalnych możliwości do zapamiętywania informacji.
• Mapowanie myśli jest techniką dostępną dla wszystkich, sprawdza się zarówno w szkole, jak i w pracy zawodowej oraz w domu.
• Mapę skojarzeń możemy tworzyć w sposób analogowy, korzystając z kartki papieru, długopisów czy flamastrów, jak i przy użyciu narzędzi cyfrowych.

Mapa myśli coraz częściej staje się narzędziem wykorzystywanym w procesie edukacji. Działa bowiem na podobnej zasadzie, jak funkcjonuje ludzki mózg, czyli nie przechowuje informacji w sposób liniowy, lecz w sposób sieciowy i skojarzeniowy. Mapa myśli odwzorowuje naturalną strukturę pamięci, gdyż łączy w sposób logiczny rozmaite pojęcia i kategorie. To oznacza, że łatwiej nam zrozumieć i zapamiętać informacje. W procesie ich przetwarzania biorą udział dwie półkule ludzkiego mózgu. Lewa półkula odpowiada za język, logikę oraz analizę, natomiast domeną prawej półkuli jest intuicja, kreatywność oraz umiejętność tworzenia wizualizacji. Ta właściwość ma ogromne znaczenie dla uczniów – mapy pamięciowe uruchamiają więcej obszarów mózgu niż klasyczne notatki, a tym samym poszerzają zdolność do zapamiętywania i przetwarzania wiedzy. W procesie uczenia bardzo ważne jest porządkowanie informacji, w tym działaniu mapa myśli ma do odegrania ogromną rolę. Przede wszystkim ułatwia odnalezienie przewodniej myśli i idei, i umieszczenia jej w strukturze wiedzy w sposób logiczny, czytelny i przejrzysty. Dobre zorganizowanie informacji w procesie nauki oznacza również możliwość diagnozy słabych punktów i deficytów wiedzy, a więc w konsekwencji prowadzi do nadrabiania zaległości. Stąd prosty wniosek, że mapowanie myśli może być przydatne na różnych etapach edukacji, coraz częściej skutecznie z tego narzędzia korzystają nastolatkowie, wybierając jako swoją szkołę liceum ogólnokształcące bądź technikum.

Tworzenie skutecznej mapy myśli rozpoczynamy od znalezienia słowa-klucza, wokół którego będzie się ogniskować istota naszej mapy mentalnej. Jeśli zastanawiasz się jak zrobić mapę myśli, po prostu na środku kartki papieru zapisz główny temat, zagadnienie lub pytanie, z którym pragniesz się zmierzyć. I to właśnie z tego miejsca w dalszą podróż wyruszą wszystkie twoje myśli. Od centralnego słowa-klucza zaczynają wyrastać kolejne kategorie, które zawierają wszystkie najważniejsze wątki tematu. Ten moment konstruowania mapy myśli bywa najbardziej efektywny, pozwala bowiem na uwolnienie niczym nieograniczonego strumienia skojarzeń, wątków, powiązań – słowem, wszystkiego, co tylko będzie w stanie podpowiedzieć ci wyobraźnia. Brak ograniczeń odnosi się również do zastosowanych technik – rysuj, szkicuj, zapisuj, nie unikaj kolorów, aby odróżniać od siebie kolejne ważne wątki i myśli. Zarówno kształty, jak i strzałki, a nawet nieskomplikowane rysunki ułatwiają wizualizację oraz znacząco wpływają na utrwalanie informacji. Jeśli więc głowisz się, jak się uczyć, mapa myśli podpowie rozwiązania, które już znasz, trzeba je jednak umiejętnie wydobyć na powierzchnię i wyartykułować. Mapowanie myśli znajduje szerokie zastosowanie w różnych sferach naszej aktywności, również w procesie edukacji szkolnej, wybierając szkołę średnią, warto o tym pamiętać i zobaczyć opinie o CosinusYoung.

Zarówno tworzenie analogowej mapy myśli, jak i korzystanie z cyfrowych narzędzi ma swoich zwolenników. Analogowa mapa mentalna jest rozwiązaniem dostępnym dla wszystkich, wymaga jednak użycia dodatkowych narzędzi, jak papier, flamastry czy długopisy. Ma jednak duży walor integracyjny, gdy uczestnicy procesu mocno ze sobą współdziałają. Oczywiście współpraca jest możliwa również podczas używania aplikacji, jednak w czasie tworzenia analogowych map skojarzeń dodatkowo wzbogacamy doświadczenie o czynnik manualny, rysując, kreśląc czy pisząc na papierze. Urządzenia cyfrowe z kolei ułatwiają procesy tworzenia map mentalnych ze względu na szereg funkcji wspomagających. Wiele zależy od naszych indywidualnych potrzeb, czy mapowanie myśli będzie dotyczyć nauki w liceum sztuk plastycznych, czy też będzie związana z innym rodzajem aktywności szkolnej, jak np. zajęcia dodatkowe w CosinusYoung.

Najlepsze aplikacje i programy do tworzenia map mentalnych

Do stworzenia map mentalnych możemy używać aplikacji i programów. Spośród tych, które warto wykorzystać przy mapowaniu myśli, warto sięgnąć po kilka z nich. Wśród tych najpopularniejszych narzędzi cyfrowych znajdują się oprogramowania jak MindMeister oraz Xmind, a także aplikacje online, jak Coggle czy Canva. I tak MindMeister jest zaawansowaną aplikacją, dostępną online, jak i offline. Umożliwia współpracę w czasie rzeczywistym z innymi uczestnikami procesu, a także łączenie z innymi narzędziami. Z kolei Xmind, dostępny online i offline, pozwala w wersji bezpłatnej na tworzenie nieograniczonej ilości map skojarzeń. Natomiast aplikacje Coggle i Canva cechuje intuicyjny interfejs, który bardzo ułatwia kreowanie nawet najbardziej skomplikowanych map pamięci. 

Mapowanie myśli jest procesem uniwersalnym, dlatego znajduje szerokie zastosowanie w wielu przestrzeniach naszego życia, zarówno w szkole, jak i w pracy czy innych codziennych aktywnościach. W procesie tworzenia mapy myśli nie tylko pomagamy sobie w zapamiętywaniu i porządkowaniu informacji. Ważną rolę w wielu miejscach, jak choćby w szkole, odgrywa zdolność do pracy w grupie. Uczestnicy mogą jednocześnie tworzyć treści i je uzupełniać, dzięki czemu następuje wymiana pomysłów, pojawia się też szansa na wspólne rozwiązanie problemów. To już krok do kolejnej ważnej roli – tzw. burzy mózgów, która jest świetnym procesem, towarzyszącym zajęciom w szkole, jak i w biznesie. Właściwości porządkujące mapowania myśli, które biorą pod uwagę wiele czynników, wpływają znacząco na możliwość przewidywania i następstwa. Dlatego to narzędzie znajduje szerokie zastosowanie zarówno w planowaniu biznesowym, jak i tworzeniu strategii. Planowanie jest zresztą dobrym ćwiczeniem dla wszystkich – jeśli jest wam bliska idea mapowania myśli i chcecie jej używać na co dzień w czasie nauki szkolnej, sprawdźcie zapisy online do CosinusYoung.